چرا چرخه قاعدگی نامنظم می‌شود؟ بررسی عوامل اصلی
چرخه قاعدگی فرآیند طبیعی در بدن زنان است و تحت تأثیر هورمون‌ها و عوامل مختلف قرار دارد. همین امر باعث شده تا اختلالاتی در چرخه قاعدگی بروز کرده و مشکلاتی در زندگی فردی بانوان ایجاد کند. این چرخه بین ۲۱ تا ۳۵ روز به طول می‌انجامد و به طور متوسط ۳ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. اگر غیر این باشد فرد از اختلال چرخه قاعدگی نامنظم رنج می‌برد. بسیاری از زنان با مشکلاتی در این چرخه مواجه شوند و به نام قاعدگی نامنظم شناخته می‌شود. از عوارض قاعدگی نامنظم می‌توان به عدم باروری و ضعف تخمک‌ها اشاره کرد. بی‌نظمی قاعدگی به یک مقوله جدی در بین زنان تبدیل شده است. در ادامه مقاله، به بررسی عوامل موثر بر چرخه قاعدگی و تاثیرات آن بر سلامت زنان خواهیم پرداخت.
چرخه قاعدگی نامنظم را تعریف کنید
چرخه قاعدگی نامنظم به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فاصله بین دو پریود، به طور مکرر تغییر کند. به طور کلی، اگر چرخه قاعدگی کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز باشد، فرد با سندروم قاعدگی نامنظم مواجه است. تغییر در مدت زمان پریود، خونریزی شدید یا سبک‌تر از حد معمول نیز از نشانه‌های نامنظمی قاعدگی است. ولی عوامل موثر بر چرخه قاعدگی چیست؟
تاثیر تغییرات هورمونی بر چرخه قاعدگی نامنظم
ترشح بیش از حد نصاب و تغییرات هورمونی از شایع‌ترین علل قاعدگی نامنظم هستند. هورمون‌های استروژن و پروژسترون، تنظیم کننده چرخه قاعدگی است. هرگونه اختلال در تولید این هورمون‌ها دلیل اصلی چرخه قاعدگی نامنظم است. عواملی مانند بلوغ، یائسگی، بارداری و شیردهی تعادل هورمون‌ها را بر هم ریخته و این چرخه را نامنظم می‌کند.
عفونت‌ها
از عوامل موثر بر چرخه قاعدگی می‌توان به عفونت‌ها، به ویژه عفونت‌های مقاربتی اشاره کرد. بیماری‌های عفونی و التهابی در زنان، بیماری‌های التهابی لگن یاPID را ایجاد می‌کنند و به نوبه خود دلیل اصلی نامنظمی قاعدگی است. این بیماری به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد شده و علائمی مانند ترشحات شدید واژن، درد لگن و قاعدگی نامنظم را به همراه دارد.
تاثیر سن بلوغ در چرخه قاعدگی نامنظم
دخترانی که به سن بلوغ می‌رسند، با پریودهای نامنظم مواجه هستند. در این دوران، چرخه قاعدگی به دلیل نارس بودن سیستم هورمونی ناپایدار است. چرخه قاعدگی نامنظم در این سن موقت بوده و مادران نباید نگران باشند، چون پس از یک تا دو سال بهبود یافته و چرخه قاعدگی به حالت طبیعی برمی‌گردد.
آندومتریوز
اندومتریوز یک بیماری شایع در زنان است و در آن بافت‌های داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کنند. این عارضه دلیل اصلی قاعدگی‌های دردناک، خونریزی شدید و قاعده‌گی نامنظم است. آندومتریوز نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد و بهتر است در همان مراحل اولیه تشخیص و اقدامات لازم برای درمان دارویی و حتی جراحی و کورتاژ انجام شود.
تغییرات وزن
کاهش یا افزایش شدید وزن از دلایل استرس و نامنظمی قاعدگی بوده و تأثیر زیادی بر چرخه قاعدگی دارد. کاهش وزن شدید میزان تولید هورمون‌ها را تا حد زیادی کاهش داده و باعث اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود. از سوی دیگر، افزایش وزن نیز میزان تولید استروژن را بیش از حد افزایش داده و نامنظمی قاعدگی را به همراه دارد.
بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل | محافظت در برابر زگیل تناسلی و سرطان‌های مرتبط
ورزش شدید
ورزش‌های شدید و تمرینات بدنی بیش از حد تاثیر منفی بر چرخه قاعدگی دارد. این نوع فعالیت‌ها منجر به سرکوب سیستم هیپوتالاموس و هیپوفیز می‌شوند. قبل از آغاز ورزش‌های شدید حتماً با پزشک معالج خود در ارتباط باشید تا از بروز چرخه قاعدگی نامنظم جلوگیری کند.
یائسگی
یائسگی بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی آغاز می‌شود و در این دوران تغییرات هورمونی منجر به نامنظمی قاعدگی می‌شود. در این مرحله، تخمک‌ها به تدریج کیفیت خود را از دست داده و چرخه قاعدگی ناپایدار می‌شود. دوران یائسگی برای بانوان بسیار مهم است و باید در این دوره تحت نظر پزشک و روانپزشک قرار بگیرند. چون تغییرات شدید هورمونی میزان استرس و افسردگی در بانوان را افزایش می‌دهد.
عوارض جانبی داروها
برخی از داروها، به ویژه داروهای هورمونی و ضدالتهابی، بر چرخه قاعدگی تاثیر می‌گذارند. این داروها باعث تغییر در حجم خونریزی و چرخه قاعدگی نامنظم می‌شوند. البته پزشکان قبل از تجویز این داروها عوارض آن را به بانوان توضیح می‌دهند تا نگران نباشند. این دوره موقت بوده و بعد از قطع داروها چرخه قاعدگی به حالت اول باز می‌گردد.
شیردهی
شیردهی از دیگر دلایل مهم بر چرخه قاعدگی است. هورمون پرولاکتین که در دوران شیردهی افزایش می‌یابد، فرایند تخمک‌گذاری در مادران شیرده را سرکوب کرده و منجر به عدم پریود می‌شود. این دوره نیز موقت بوده و پس از دو سال بعد از قطع شیردهی، چرخه قاعدگی به حالت طبیعی برمی‌گردد.
تومورها و پولیپ‌ها
تومورهای خوش‌خیم و پولیپ‌ها در رحم باعث خونریزی‌های نامنظم و استرس و نامنظمی قاعدگی می‌شوند. این توده‌ها در سنین بالاتر ایجاد شده و نیاز به بررسی و درمان دارند. عدم توجه به این تومورها و پولیپ‌ها عواقب بدتری برای بانوان داشته و باعث بروز سرطان‌های بدخیم می‌شود. بهتر است بانوان پس از سن ۳۰ سالگی هر ۶ ماه یا یک سال یک بار آزمایش کشت دهانه رحم یا پاپ اسمیر را انجام دهند.
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک PCOS
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک از شایع‌ترین اختلالات هورمونی در زنان است و منجر به عدم تخمک‌گذاری و نامنظمی قاعدگی می‌شود. در این اختلال، فولیکول‌ها در تخمدان باقی مانده و دلیل اصلی چرخه قاعدگی نامنظم محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی چیست: راهنمای کامل برای پیشگیری و درمان، ناباروری
بیماری‌های تیروئید
اختلالات تیروئید، چه کم‌کاری و چه پرکاری، تأثیر زیادی بر چرخه قاعدگی داشته باشند. برای جلوگیری از این اختلالات توصیه می‌کنیم به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید. چون تغذیه و تأثیر آن بر چرخه قاعدگی توسط پزشکان و کارشناسان جهانی بارها مورد بررسی قرار گرفته و به اثبات رسیده است. بانوان موظف هستند از رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین‌ها فیبر پروتئین و آنتی اکسیدان‌ها تبعیت کرده و سلامت بدن خود را تضمین کنند.
نتیجه‌گیری
چرخه قاعدگی نامنظم ناشی از عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، عفونت‌ها، تغییرات وزن، استرس و بیماری‌های زمینه‌ای است. البته نباید تغذیه و تأثیر آن بر چرخه قاعدگی را نادیده بگیریم. شناخت علل و علائم این نامنظمی به زنان کمک می‌کند تا به موقع به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنند. حفظ یک سبک زندگی سالم و توجه به سلامت عمومی، چرخه قاعدگی و کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشیده و مانع از مشکلات فردی و زناشویی می‌شود. برای دریافت مشاوره تخصصی و انتخاب درمان مناسب، همین حالا با رفلکسولوژی تماس بگیرید!