سینوزیتها حفرههای توخالی و در استخوانهای سر و صورت جای میگیرند.
این حفرهها که همگی در اطراف بینی قرار گرفتند، چهار گروه هستند. اول، سینوزیتهای استخوانی پیشانی هستند که بالای ابرو در قسمت نزدیک به وسط صورت قرار گرفتند.
دوم، سینوزیتهای استخوان گونه هستند که در زیر کاسه چشمها هستند.
سومین گروه، سینوزیتهای واقع در استخوانی که بین چشمها و بینی قرار گرفتند و چهارم، سینوزیتهایی که در قسمت پشت بینی واقع شدند.
آن چه که در بین عموم مردم به عنوان سینوزیت شناخته میشود، عمدتا ناشی از التهاب در دسته سوم هست و مخصوصا در گروههای اول و دوم. در طب جدید دو عملکرد اساسی برای سینوزیتها مطرح میشود.
اولیش این هست که صدا تغییر میکند.
یعنی به مانند محفظه پر از هوایی هست که در بسیاری از آلات موسیقی وجود دارد. سینوزیتها باعث میشوند که صدای ما رساتر به نظر بیاید. همچنین سینوزیتها از انتقال صدای شخص از راه استخوان جلوگیری میکنند.
یعنی وقتی که کسی حرف میزند، صدای خودش را فقط از راه هوا میشنود.
در حالی که اگر قرار بود این انتقال از راه استخوانها انجام میشد، شخص به هنگام صحبت کردن صدای خودش را دو جور میشنید. دوم، کاهش وزن جمجمه است.
آیا درباره جدیدترین روش درمان سینوزیت اطلاعی دارید؟
سینوزیتها با کم کردن جرم حجمی استخوانهای جمجمه تحمل وزن رو برای انسانها آسونتر میکند. در واقع اگر سینوزیتها نبودند، سر آدمیزاد روی تنش سنگینی میکرد. اما سایر عملکردهای سینوزیت چه چیزهای دیگر هستند؟
کمک به کنترل تغییرات رطوبت هوای تنفسی، دوم مبارزه موضعی با عوامل عفونی، سوم تامین موکوس یا همون مایع لزجکننده دستگاه تنفس فوقانی، چهارم کاهش اثر ضربههای وارده به سر و آخری هم اثر به عنوان عایق حرارتی عمل میکند.
بنا بر درک این نکته که چرا التهاب سینوزیتها و نقص در عملکرد آنها حتی میتواند باعث کاهش تمرکز و حافظه، خستگی چشمها شود، کار چندان سختی نخواهد بود.
در این تعریف عملکر سینوزیتها نسبت به ناحیه سر و گردن مانند عملکرد رودهها هست به کل یبوست، اسهال و یا هر گونه اختلال عملکرد دیگری در رودهها کل بدن را تحت تاثیر قرار میدهد، اختلال عملکر سینوزیتها هم میتواند باعث مشکلات عملکردی در مغز گوشها، چشمها، بینی، دندانها شود. این دیدگاه که نسبت به دیدگاه طب جدید بسیار کاملتر است، از سویی در درک بهتر عملکرد سینوزیتها ما را یاری میکند و از جهتی اهمیت پیشگیری و درمان صحیح سینوزیت را به ما میآموزد.
سینوزیت به دو گونه است. یکی سینوزیت حاد که به دنبال بیماریهای عفونی مثل سرماخوردگی عارض میشود و بسیار پر سر و صدا و با تب و درد شدید است. و دیگری سینوزیت مزمن است که متاسفانه به نظر میرسد درصد زیادی از مردم کشور بسیار فراتر از آمارهای رسمی از آن رنج میبرند.
سردرد یا سنگینی سر به خصوص در ناحیه پیشانی و گونهها، البته در سینوزیتهای مزمن درد غلبه و بروز کمتری دارد و بیشتر سنگینی سر احساس میشود. درد را بیشتر در سینوزیتهای حاد یا سینوزیتهای مزمن که به طور ناگهانی دچار عفونت میشوند میتوان دید.
این درد خیلی از مواقع با خم شدن بیمار به جلو و به طور معمول دولا شدن تشدید میشود که علت آن اثر فیزیکی این کار در جابجایی چرک موجود در سینوزیتها است.
این درد ممکن است به نواحی دیگر سر و صورت انتشار پیدا کند. نوع دیگر سردرد ناشی از سینوزیت که به ویژه در سینوزیتهای مزمن رخ میدهد، سردرد یا حتی … با باد گرم یا سرد هست.
آبریزش از بینی بیشتر در موارد حاد یا در سینوزیتهای آلرژیک دیده میشود.
ترشحات پشت حلقی به ویژه در صبحها، این ترشحات به طور عادی میزان کمتری دارند و از راه بینی دفع میشوند. اما با افزایش میزان اونها و ایجاد مشکل دفع از راه عادی این ترشحات در پشت حلق جمع میشود.
بوی بد دهان به علت تجمع ترشحات غلیظ عفونی در خود سینوزیتها یا پشت حلق به وجود میآید. شایعترین علت بوی بد دهان، سینوزیتها هست بنابراین اگر بیمار هیچ شکایتی جز بوی بد دهان ندارد، باید سینوزیت را به عنوان اصلی این بیماری بدانیم.
بیاشتهایی به خصوص برای صبحانه، این مسئله از سویی به دلیل غلبه حالت عفونی در بدن هست و از سویی به علت احساس ناخوشایندی یا ناشی از بلع ترشحات و ورود اونها به معده هست.
تنگی نفس و بدخوابی شبانه. در شب و با کاهش حرارت سینوزیتها و کاهش حرکات مژکهای موجود در سینوزیتها، ترشح غلیظتر میشود که باعث تنگی نفس، کاهش میزان اکسیژن خون و به دنبال آن کاهش کیفیت خواب خواهد شد.
کندی جریان فکر و کاهش حافظه و تمرکز. به دلیل کاهش … مواد دفعی از مغز، باعث کاهش حافظه و تمرکز در شخص میشود.
خستگی در طول روز. به دلیل کاهش سطح اکسیژن خون و اختلال خواب شبانه، علبه حالت عفونی بر بدن، خستگی در طول روز، بر شخص مستولی میشود. حالت استفراغ به ویژه پس از برخاستن از خواب که عمدتا به دلیل بلع ترشحات و تجمع اونها در معده هست.
حساسیت به گرما و سرما به ویژه باد گرم و سرد. سینوس ملتهب اغلب به سرما واکنش منفی نشان میدهد. اما در بسیاری از موارد و با ایجاد حالت آزردگی در سلولها، سینوسها، فرد با قرار گرفتن در معرض باد گرم هم احساس درد و ناخوشی میکند. سرفه یا عطسه که ناشی از واکنش دفاعی بدن برای دفع ترشحات هست.
تنگی نفس، گرفتگی و اسپاسم عضلات گلو یا آسم. عمدتا در طولانی مدت و با تحریک مدام ریهها به دلیل ریزش مکرر ترشحات سینوسها به وجود میاد.
متاسفانه با اخذ شرح حال دقیق، روشن میشود که بسیاری از بیماران آسمی کسانی هستند که سالها مبتلا به سینوزیت بودند و درمان نشدند.
سرماخوردگی مکرر و مزمن شدن سرماخوردگیها که در واقع بیمار سینوزیتی با کوچکترین تلنگر مبتلا به سرماخوردگی میشود و به دلیل وجود زمینه مساعدی که همونها وجود یک انبار چرک در سینوسها هستند، درمان وی نیز طولانی میشود.
سنگینی گوش یا خستگی و کاهش چشم. به دلیل کاهش تخلیه مواد دفعی چشم و گوش کاربرد خودش رو از دست میده و باعث خستگی و سنگینی بسیار میشود.
گرفتگی بینی به صورت یک طرفه یا دو طرفه از شایعترین علائم سینوزیت هستند. همینطور تب و لرز در موارد حاد در بیمار مشاهده میشود.
پف کردن دور چشم که البته سینوزیت یکی از دلایل اون هست. همینطور خارش و خشک شدن گلو، احساس تشنگی مکرر و تلخی دهان، تغییر وضعیت خلق شخص که به بسیاری از دلایل فوق ذکر، بیمار سینوزیتی ممکن هست مشکلات عصبی را هم تجربه کند.
عوامل به وجود آورنده سینوزیت به سه دسته کلی تقسیم میشوند. یک، عواملی که باعث کاهش شستشو و تخلیه بینی میشود که یکی از اونها کم شدن گریه هست.
گریه یکی از بهترین شستشودهندههای بینی و سینوسها هستند.
میدونیم که در گوشه داخل پلکها یک منفذ کوچک وجود دارد که اشک رو به بینی منتقل میکند و در موقع گریه این روند تشدید میشود. به همین جهت کسانی که گریه میکنند، آب دماغ میشوند.
این اشک اضافی ورودی مجرای سینوسها در داخل بینی رو شستشو میدهند به این ترتیب بعد از هر بار گریه، مجاری سینوسها باز شده، ترشحات آنها تخلیه میشود بنابراین گریه معتدل و هدفمند به پاکسازی سینوسها کمک شایانی میکند.
همینطور استفاده از دستمال به جای شستشوی بینی و فین نکردن. متاسفانه شستشوی بینی و فین کردن در زندگی امروزی به یک عمل بیادبانه تعبیر میشود. اما در حالی که این کار یک اقدام بهداشتی مناسب در جهت تخلیه بینی هست.
لذا از انجام مرتب اون غافل نشوید و فراموش نکنید که فین کردن باید به صورت یک طرفه انجام شود و هرگز نباید همزمان هر دو طرف بینی را گرفت. چرا که این کار میتواند باعث پس زدن ترشحات به داخل سینوسها و حتی مغز شود.
استفاده از دستمال به شکل فانتزی و امروزی اون، تقریبا هیچ کمک موثری به تمیز کردن سینوزیتها نمیکند. عوامل مستکننده سینوسها یا تخریبکننده مخاطهای اونها هستند.
کشیدن سیگار با تحریک سلولهای مخاطی سینوسها و به خصوص با کاهش عملکرد مژههای این سلولها که مانند جارو ترشحات را به بیرون هدایت میکنند، زمینه را برای سینوسها فراهم میکند.