دکتر درویشی هستم و امروز میخواهم با شما راجع به افسردگی و تست علائم افسردگی صحبت کنم. علت آن هم این است که متأسفانه افسردگی یک بیماری بسیار رایج است و همین طور تابوها و باورهای بسیار نادرستی راجع به این بیماری وجود دارد. در این ویدیو راجع به علت، علائم، راه تشخیص و همین طور درمان این بیماری صحبت میکنم. هدفم این است که با ساختن این ویدیو، یک سری از این باورها و تابوهای نادرست را بشکنم و یک اطلاعاتی را در اختیارتان بگذارم که بتوانید با استفاده از آن، افسردگی را در خودتان، در اطرافیانتان تشخیص دهید و امیدم این است که نتیجه نهایی آن این باشد یک جامعه شادتر و سالمتری را داشته باشیم. جامعهای که هیچکس به خاطر افسردگی طولانی مدت جان خود را نگیرد. در این مقاله به بررسی علائم افسردگی و تست علائم افسردگی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
طبق تعریف کلینیکی افسردگی کسی که حداقل به مدت دو هفته، پنج تا از این علائمی که میگویم را داشته باشد، دچار افسردگی شده است.
این علائم هم شامل اینها میشوند: غمگینی، لذت نبردن از زندگی، کم خوابی یا خواب بیش از اندازه، پر اشتهایی یا کم اشتهایی، کند شدن فعالیت ذهنی و بدنی، زود عصبی شدن، کاهش تمرکز، ضعف و کاهش انرژی، احساس بی ارزش بودن و احساس گناه کردن و در نهایت احساس مرگ و آسیب زدن به خود فرد.
ببینید همان طور که گفتم، فقط پنج تا از این علائم کافی است که به مدت دو هفته، فرد داشته باشد و طبق تعریف کلینیکی، فرد دچار افسردگی شده است و همین طور که میتوانید تصور کنید، یک سری از افراد ممکن است این علائم را داشته باشند ولی صرفاً فرض کنند که صرفاً غمگین هستند و این یه چیز گذرا است و خودش خود به خود خوب میشود ولی متأسفانه این طور نیست و این افراد باید حتماً درمان بشوند و علت این هم که خودش خود به خود خوب نمیشود بر میگردد به علت این علائم که حالا به شما میگویم.
علت اصلی که این افراد دچار این علائم میشوند این است که در مغزشان، سلولهای عصبیشان، یک سری از مولکولهایی که باید تولید کند به صورت کم تولید میکند مثل سروتونین و نور اپی نفرین و دوپامین.
کاهش تولید این مولکولها در مغز در طولانی مدت، همین طور باعث میشود که اتصالات بین سلولهای عصبی تغییر کند برای همین هر چه سریعتر این افراد درمان بشوند بهتر است چون که مدام که این اتصالات به صورت غیر کارآمد تغییر کنند باعث میشود که درمان این سختتر بشود.
خب حالا چه چیزی باعث تولید این مولکولها در مغز میشود ؟ اصلیترین علت خارجی کاهش تولید این مولکولها در مغز، استرس بیش از اندازه و طولانی مدت است و این استرس میتواند منشأش هر چیزی باشد. استرس مالی، درسی، بیماری شدید و همین طور در خانمها بارداری و زایمان که مربوط به افسردگی بعد از زایمان است.
خب علت بعدی که کم هم نیست سابقه فامیلی و ژنتیکی است که در این افراد به صورت ژنتیکی تولید این مولکولها در سلولهای عصبیشان بیش از اندازه کم است. علتهای دیگر مثل کم تحرکی و تغییرات فصلی هم مؤثر است در افسردگی. بعضی وقتها هم پیدا کردن علت اصلی این افسردگی خیلی سخت است و علتش میتواند برگردد به دوران کودکی و گذشته این افراد. به هر حال مهمترین چیزی که میتوانم به شما بگویم در این ویدیو، این است که این بیماری هم مثل بیماریهای دیگر است. مثل دیابت است. همان طور که در یک فرد دیابتی، علتش کاهش تولید انسولین است، در این افراد هم علت علائمشان، کاهش تولید این سه تا مولکولی است که به شما گفتم. همان طوری که آن فردی که دیابت دارد نباید احساس بدی نسبت به گرفتن انسولین داشته باشد این افراد هم نباید احساس بدی نسبت به درمان شدن داشته باشند.
خب حالا چه طور میتوانیم افسردگی را تشخیص دهیم ؟ در کلینیک برای انجام دادن این کار ما از یک فرم 9 سواله به اسم پی اچ کیو ناین (PHQ 9 ) استفاده میکنیم که خب من این فرم را ترجمه کردهام و به آن یک نگاهی با هم میاندازیم.
خواهش میکنم این فرم را یادداشت کنید یا از آن یک عکس بگیرید که بتوانید در آینده از آن استفاده کنید. جوری که این فرم کار میکند این است که با توجه به پاسخ فرد در نهایت یک نمرهای میگیرد. اگر نمره فرد بالای 10 باشد، فرد، به احتمال زیاد دچار افسردگی شده است. خب حالا برویم سراغ این فرم.
بیشتر بخوانید: در مورد جدیدترین روش درمان افسردگی با بازتاب درمانی چیزی شنیدهاید؟
سوال اول؛ در طول دو هفته گذشته، چند مدتش را دچار کمبود لذت و علاقه نسبت به فعالیتهای روزمره شدیم ؟
اگر جواب فرد، هرگز است، فرد هیچ امتیازی نمیگیرد. اگر بعضی از روزها ولی کمتر از نیمی از دو هفته، فرد یک امتیاز میگیرد. اگر بیش از یک هفته ولی کمتر از دو هفته فرد دچار این احساسات شده فرد دو امتیاز میگیرد.
اگر هر روز این دو هفته فرد همچین احساسی را داشته است، فرد دو امتیاز میگیرد. این امتیاز بندی برای تمام سوالها به همین شکل است.
خب حالا سوال بعدی؛ در طول دو هفته گذشته، چه مدت را دچار ناامیدی و ناراحتی شدهاید ؟ امتیاز بندی به همان شکل است. اگر هرگز هیچ امتیاز، اگر بعضی از روزها یک امتیاز، اگر بیش از یک هفته دو امتیاز و یا اگر هر روز دو هفته سه امتیاز.
سوال بعدی؛ در طول دو هفته گذشته چند مدتش را دچار بی خوابی یا خواب بیش از اندازه بودهاید ؟
سوال چهارم؛ در طی دو هفته گذشته چند مدتش را دچار خستگی و کمبود انرژی بودهاید ؟
سوال پنجم؛ در طول دو هفته پیش چند مدتش را دچار کم اشتهایی یا پر اشتهایی شدهاید ؟
سوال شش؛ در طول دو هفته پیش چند مدتش را نسبت به خودتان احساس بدی داشتید یا احساس شکست خوردگی داشتید یا احساس میکنید باعث سر افکندگی خودتان یا خانوادهتان شدهاید ؟
سوال هفت؛ در طول دو هفته گذشته چند روزش را دچار مشکل تمرکز کردن در مطالعه یا تماشای تلویزیون شدهاید؟
سوال هشت؛ در طول دو هفته گذشته چند روزش را دچار کند شدن نحوه صحبت یا حرکت کردن شدهاید به طوری که اطرافیانتان ممکن متوجه شده باشند یا برعکس نا آرومی و پر حرکتی شده باشید ؟
و در نهایت سوال نُهم؛ در طول دو هفته گذشته چند روزش را فکر این را داشتهاید که همه چیز بهتر میبود اگر زنده نبودید یا تفکرات این را داشته باشید که یک جوری به خودتان آسیب بزنید ؟ باز هم امتیاز بندی به همان شکل است.
اگر هرگز، صفر امتیاز. اگر بعضی از روزها ولی کمتر از یک هفته، یک امتیاز. اگر بیش از یک هفته ولی باز کمتر از دو هفته این، همچین احساسی را داشتید، دو امتیاز. اگر هر روز دو هفته را همچین احساسی داشتید، سه امتیاز.
در نهایت تمام این امتیازها را باید با هم جمع بزنیم. همان طور که گفتم اگر بالای 10 بود، فرد به احتمال بسیار زیاد دچار افسردگی شده و اگر بالای نوزده بود فرد دچار افسردگی شدید شده است و باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند. خب حالا که علت و علائم و همین طور راه تشخیصش را میدانیم.
داروهای بسیار متفاوتی هستند که افسردگی را درمان میکنند و هدف همه آنها هم افزایش تولید آن مولکولهایی بود که به شما گفتم که تولیدش کم میشود در این افراد.
سروتونین، نور اپی نفرین و دوپامین و در کنار همه این داروها چیزی که به شدت کمک میکند به این افراد روان درمانی است و روان درمانی هم اصلاً چیز عجیب و غریبی نیست و فکر نکنید کسی که به این درمانها روی میآورد، دیوانه است.
روان درمانی خیلی شبیه یک کلاس آموزشی است.کاری که میکند به شما یک سری مهارتهای ذهنی یاد میدهد که آن چیزی که باعث دغدغه و مشغله ذهنی و استرس بیش از اندازه در ذهن شما میشود، بتوانید خیلی راحتتر جلویش را بگیرید و کار دیگری که میکند به شما کمک میکند که علت اصلی افسردگی را در شما تشخیص بدهد.
نکته خیلی خیلی مهمی که میخواهم به شما بگویم این است که اگر اطرافیانتان دچار افسردگی شدید شدهاند یا این که خدای نکرده به خودشان آسیب زدن کاری که شما اصلاً نباید بکنید این است که این افراد را سرزنش کنید. این کار باعث بدتر شدن شرایط این افراد میشود. به جای این کار هر چه سریعتر این افراد را به پزشک ببرید که درمانهای مناسب برایشان انجام بشود.
بیشتر بخوانید: