10 کاری که باعث کم کاری تیروئید شما میشه

غده تیروئید، غده‌ای در زیر گردن شماست، این غده دوتا از مهم‌ترین هورمون‌ها به نام  T4 و T3 رو تولید می­کنه و بعد این هورمون‌ها وارد خون شما می­شه، فعالیت تمام سلول‌ها و بافت‌های بدن شما به این دو هورمون مرتبطه. در واقع این دو هورمون باعث می­شه سرعت عملکرد سلول‌های بدن تنظیم بشه، هورمون‌های T3 و T4 نباید خیلی زیاد و یا خیلی کم‌ترشح بشن و اگر اختلالی در غده تیروئید شما به وجود بیاد تعداد این هورمون‌ها کم‌وزیاد می­شن. با افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید سلول‌های بدن سریع‌تر از حد طبیعی کار می­کنن، و به‌این‌ترتیب پرکاری تیروئید روی میده، این حالت باعث می­شه ضربان قلب شما تندتر بشه، فعالیت روده‌ای زیادتر می­شه که منجر به افزایش دفعات دفع، یا حتی اسهال می­شه و برعکس اگه تعداد این هورمون‌ها کم باشن شما دچار کم کاری تیروئید خواهید شد و عملکرد تمام ارگان‌های بدن، از جمله ضربان قلب و عملکرد روده‌ای کاهش می‌یابد و موجب بروز یبوست می­شه و همین‌طور کل انرژی بدن شما هم کم خواهد شد.

ما در این مطلب قصد داریم به ده عاملی اشاره کنیم که می­تونه در عملکرد غده تیروئید شما اختلال ایجاد کنه و شما باید تاحدامکان از این کارها دوری کنید. پس با ما همراه باشید.

 

درباره جدیدترین روش درمان کم کاری تیروئید چیزی شنیده‌اید؟

قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس در انواع آزمایشات و پرتونگاری‌ها:

 امروزه از اشعه ایکس به طور گسترده‌ای در علم پزشکی استفاده می­شه، قبل از انجام هرگونه پرتونگاری با اشعه ایکس که ممکنه مربوط به دندان، قفسه سینه، سر و یا گردن شما باشه، باید از تکنیسین بخواید که از یقه‌های محافظ تیروئید روی گردن شما استفاده کنه.

اشعه ایکس و سرطان تیروئید

این یقه خاص از غده تیروئید شما در برابر این تابش‌ها محافظت می­کنه، قرارگرفتن بیش از حد ناحیه غده تیروئید در معرض اشعه ایکس می­تونه منجر به سرطان تیروئید بشه، این محافظ‌ها از روکش‌هایی با جنس سرب سنگین ساخته شدند که می­تونن از غده تیروئید شما در برابر این پرتوها مراقبت کنن.

 استفاده زیاد از سویا:

 تحقیقات زیادی در این مورد صورت‌گرفته که استفاده زیاد از سویا برای عملکرد غده تیروئید شما اصلاً خوب نیست، مصرف این ماده غذایی باید بسیار کم و در حد اعتدال باشه، افرادی که به بیماری تیروئید دچار هستن معمولاً قرص‌های لووتیروکسین رو با معده خالی مصرف می­کنن و بایستی تا 60 دقیقه برای صرف غذا صبر کنن، این افراد اگر قصد استفاده از محصولات سویا رو دارن باید ۴ ساعت صبر کنن، سویا به طور بالقوه‌ای می­تونه در جذب قرص‌های لووتیروکسین اختلال ایجاد کنه.

این محصولات عبارت‌اند از: آجیل سویا، شیر سویا، پروتئین سویا و غذاهای تهیه شده از سویا نظیر همبرگر، روغن سویا، لستین سویا و همین‌طور غذاهای سنتی تهیه شده از سویا مانند، تمپه و توفو دارای قوی‌ترین اثرات ضد تیروئیدی هستن، در حین خرید محصولات غذایی به برچسب پشت محصول دقت کنید که حاوی لستین نباشه.

 سیگارکشیدن:

دود سیگار حاوی سم­هاییه که تأثیر مستقیمی روی تیروئید شما داره، از جمله این سموم تیوسیانات که جذب ید رو مختل می­کنه، وقتی ید جذب بدن نشه تولید هورمون‌های تیروئید مسدود می­شه، در وقع سیگار باعث بالارفتن سطح تیروکسین یا هورمون تی 4 و برعکس کاهش سطح تولید هورمون تحریک‌کننده تیروئید یا تی اس اچ می­شه. بر طبق تحقیقات افراد سیگاری بیشتر در معرض پرکاری تیروئید هستن و احتمال بیشتری داره به بیماری گریوز دچار بشن.

سلنیوم و کم کاری تیروئید

 کمبود ماده معدنی سلنیوم (Selenium):

بیشترین غلظت ماده معدنی سلنیوم در بدن بزرگسالان در غده تیروئید وجود داره، یکی از راه‌های پیشگیری از بیماری تیروئید رسوندن سلینوم به بدن، چه از طریق رژیم غذایی و چه از طریق مکمل‌هاست. حتی اگر شما سلنیوم کافی رو از رژیم غذاییتون دریافت کنید هنوز هم می­تونید برای استفاده از مکمل‌های سلنیوم با پزشک مشورت کنید که این مکمل‌ها می­تونه به تقویت سیستم ایمنی بدن شما هم کمک کنه. مطالعات علمی نشون داده که مصرف سلنیوم می­تونه علائم کم‌کاری تیروئید رو کاهش بده، به‌علاوه مصرف مکمل‌های سلنیوم در زنان باردار هم احتمال ایجاد تیروئیدیت رو کاهش میده. برای مصرف مکمل‌های سلنیوم حتماً باید با پزشک مشورت کنید چون اگر سطح این ماده در بدن شما خیلی بالا بره ممکنه شما رو دچار اختلالاتی مانند، ابتلا به دیابت نوع دو کنه. بهترین مقدار مصرف سلنیوم در روز ۵۵ میکروگرم و نباید بیشتر از ۴۰۰ میکروگرم از این ماده معدنی رو چه از راه غذاها و چه از راه مکمل‌ها مصرف کنید. بهترین منابع غذایی سلنیوم عبارت‌اند از: آجیل‌ها، غذاهای دریایی نظیر، میگو، ماهی‌تن، صدف‌ها، دانه آفتاب‌گردان، تخم‌مرغ، گوشت مرغ و جوجه.

ابتلا به بیماری پنهان سلیاک:

بیماری سلیاک به‌راحتی قابل‌تشخیص نیست، افرادی که به این بیماری دچار می­شن سه برابر احتمال بیشتر داره با بیماری تیروئید هم درگیر بشن. بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنیه که باعث می­شه روده شما نسبت به گلوتن واکنش طبیعی نشون بده. وقت دچار این بیماری می­شید روده شما مواد معدنی ضروری نظیر، ید و سلنیوم رو به‌خوبی جذب نمی­کنه که این عامل باعث نقص و ضعف در عملکرد تیروئید خواهد شد. مطالعات نشون داده استفاده از رژیم غذایی کم گلوتن تونسته باعث پیشگیری از عوارض احتمالی بیماری هاشیموتو که نوعی از بیماری کم‌کاری تیروئیده بشه. اگه فکر می‌کنید که ممکنه به بیماری سلیاک دچار شده باشید باید مورد آزمایش قرار بگیرید. حتی اگر بیماری سلیاک رو نداشته باشید، هنوز ممکنه حساسیت به گلوتن و یا عدم تحمل گلوتن داشته باشید که در این صورت باید از رژیم‌های غذایی استفاده کنید که فاقد گلوتن باشه. پس مجبورید دسته عظیمی از مواد غذایی همچون گندم، جو و چاودار رو حذف کنید. در این حالت با مشورت پزشک باید غذاهایی رو جایگزین کنید که این کمبودات رو جبران کنه.

هیپوفیز و تیروئید

داشتن اختلال در غده هیپوفیز مغز:

غده کوچکی در مغز به نام هیپوفیز وجود داره که بهش غده رئیس هم می­گن. عملکرد غده هیپوفیز مستقیماً روی عملکرد اعضای مختلف بدن از جمله تیروئید اثر گذاره، در واقع به‌نوعی این غده به تیروئید دستور میده که هورمون‌های تیروئید رو ترشح کنه، اگر اختلالی در غده هیپوفیز به وجود بیاد، تیروئید شما هم دیگه درست کار نمی­کنه. هر نوع عفونت مغزی یا آسیب‌دیدگی و انواع تومور مغزی هم می­تونه باعث اختلال در غده هیپوفیز بشه، انواع بیماری‌های مختلف هم می­تونه رو پی عملکرد غده هیپوفیز تأثیر بزاره. از جمله بیماری سایرکوئیدوز که یک بیماری مزمن ریویه، هموکروماتوز که یک بیماری ارثیه که با آهن زیاد در بدن مشخص می­شه. بیماری سل، سکته مغزی، ریزش خون در هنگام زایمان و پرتودرمانی.

 آب حاوی ماده شیمیایی پرکلرات (Perchlorate):

 پرکلرات یک ماده شیمیاییه که در تولیدات صنعتی موشک‌سازی، مواد منفجره و آتش‌بازی استفاده می­شه. این مادة شیمیایی می­تونه وارد آب و غذای ما بشه، اما از اون­جایی که محلول در آبه این ماده بیشتر ممکنه در آب آشامیدنی شما وجود داشته باشه، پرکلرات می­تونه عملکرد طبیعی غده تیروئید رو در کودکان و بزرگسالان مختل کنه. اگر پرکلرات وارد بدن شما بشه در توانایی بدن انسان در جذب ید اختلال ایجاد می­کنه، خود ید هم یکی از عناصر مهمیه که غده تیروئید برای درست کار کردن بهش احتیاج داره، پرکلرات به‌راحتی در آب حل می­شه و نسبتاً پایداره. این ماده شیمیایی با گرم‌کردن یا جوش‌دادن هم از بین نمیره. تنها را تشخص این که آب شما حاوی پرکلرات هست یا خیر بردن نمونه‌ای از آب به آزمایشگاهه. در برخی از کشورها از سیستم‌های تصفیه آب استفاده می­کنن که با فناوری‌های مختلف تونستن میزان پرکلرات در آب رو کاهش بدن. آزمایشگاه‌های تأیید شده می­تونن نمونه‌ای از آب شما رو تجزیه تحلیل کنن تا مشخص بشه چه میزان پرکلرات در آب شما وجود داره.

فلوراید و تیروئید

فلوراید:

فلوراید مخصوصاً که به آب آشامیدنی افزوده بشه ریسک کم کاری تیروئید رو دوبرابر می­کنه، فلوراید با گیرنده‌های ید در تیروئید پیوند می­خوره و جای ید رو می‌گیره تا زمانی که ید به‌اندازه خود در دسترس نیست تیروئید نمی­تونه هورمون‌های تیروئید رو سنتز کنه. بلعیدن فلوراید در خمیردندان موجب کاهش آی‌کیو در کودکان می­شه. فلوراید می­تونه باعث تخریب بافت‌های مغز و سیستم عصبی بشه. این ماده به طور طبیعی در پوستة زمین و آب به‌وفور یافت می­شه، اما برای حفظ سلامت دندان‌ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان و استخوان‌ها اون رو به خمیردندان و آب‌های خوراکی اضافه می­کنن، اگرچه این اقدام یکی از پیشرفت‌های قرن حاضر محسوب می­شه اما متأسفانه چنین اثرات مخربی را هم روی بدن ما داره. پیداکردن خمیردندان بدون فلوراید کار سختی نیست، اما به‌سختی می­تونید فیلتر آبی پیدا کنید که فلوراید رو از آب جدا کنه.

 

همچنین بخوانید:

 

استفاده از برخی داروها:

این مورد اگرچه نادره ولی برخی داروهای خاص می­تونن باعث کم‌کاری تیروئید بشن، رایج‌ترین اون­ها لتیومه که برای درمان اختلالات دوقطبی تجویز می­شه، برخی داروها برای شیمی‌درمانی و داروهایی مانند آمیودارون هم می­تونن شرایط تیروئید کم‌کار رو به وجود بیارن. آمیودارون قرصیه که برای درمان آریتمی یا ضربان قلب نامنظم تجویز می­شه، در دوران مصرفش باید میزان هورمون‌های بدن رو مرتباً اندازه‌گیری کنید. اگر از نظر ژنتیکی هم مستعد بیماری‌های خودایمنی باشید، احتمال بیشتری داره این داروها باعث بیماری کم کاری تیروئید در شما بشن.

 کمبود ید (Lodin):

کمبود ید در بدن شما رو در معرض کم‌کار تیروئید قرار میده، ید مادة معدنیه که در نمک سفره، جلبک دریایی و غذاهای دریایی یافت می­شه. این ماده یک عنصر مهم در تولید هورمون‌های تیروئیده. کمبود ید باعث بیماری گواتر یا همون غده تیروئید بزرگ شده می­شه. در کشورهای پیشرفته به دلیل وجود نمک یددار در رژیم غذایی چنین کمبودی در اکثر مردم وجود نداره. توصیه شده یک فرد باید ۱۵۰ میکروگرم ید در طول روز مصرف کنه.

با توجه جدول نشون داده شده شما می­تونید منابع خوب تأمین ید و مقدارشون برای روز رو محاسبه کنید.

منابع تأمین ید روزانه موردنیاز بدن: