بهترین رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید چیست؟
از هر صد نفر یک الی پنج نفر به کم‌کاری یا پرکاری تیرویید دچارند. اگر هورمون تیرویید کمتر از حد لازم برای بدن ترشح شود کم‌کاری به همراه دارد. کم کاری غده تیرویید بر اساس عوامل مختلفی بروز می‌کند و اگر درمان نشود، بیماری‌های دیگری برای شخص به وجود می‌آورد. اگر شما نیز به اختلال در تشرح هورمون تیرویید متصل هستید، در عین حال که بایستی داروهای خود را به صورت منظم مصرف کنید، باید از مصرف بعضی از غذاها اجتناب کنید. با ما در کانال ببین و یادبگیر همراه باشید تا مروری بر رژیم غذایی کم‌کاری تیرویید داشته باشید.
غدد درون ریز در سیستم بدن انسان بسیار حائز اهمیت می‌باشند.
تیرویید یکی از این غدد است که نقش مهمی در سلامتی اعضای بدن دارد. شاید به نظرتان غده تیرویید، غده کوچک و کم اهمیتی باشد، در حالیکه می‌توان گفت سلامتی بدن به کارکرد صحیح این غده وابستگی فراوانی دارد.
ازجمله وظایف غده تیرویید، فعالیت عضلات قلب، تنظیم متابولیسم، تبدیل مواد غذایی به انرژی، کسب ویتامین A، بازسازی استخوان‌ها، تنظیم رشد در کودکی، تنظیم چرخه عادت ماهیانه در خانم‌ها و تأثیر زیادی بر روی روند بیماری می‌باشد. افرادی که تیرویید بیماری دارند با کمک یک سری از گیاهان و مواد غذایی طبیعی می‌توانند عملکرد نرمال را به تیرویید خود بازگردانند.
رایج‌ترین مشکل در غده تیرویید کم یا زیاد شدن ترشح هورمون‌های تیرویید است که باعث بی‌قراری، خشم، خستکی، کاهش یا افزایش وزن میشود. اگر هورمون‌های تیرویید بیش از اندازه ترشح شوند، فرد مبتلا به پرکاری تیرویید و اگر کمتر از حد لازم برای بدن ترشح شود، کم‌کاری تیرویید را به همراه دارد. علائم این بیماری بسیار ناراحت کننده است، ولی در صورت تشخیص و درمان به موقع می‌توان این بیماری را به خوبی تحت کنترل درآورد.
همانطور که افزودن گیاهی طبیعی می‌تواند سلامت تیرویید را تضمین کند، همان مقدار تغییرات در سبک زندگی نیز دخیل است. مدیریت استرس، محدود کردن ارتباط با سموم، خواب کافی، ورزش منظم، مصرف غذاهای سالم و دوری از شکر و غذاهای آماده، از جمله راهکارهای مفید برای کنترل غده تیرویید هستند.
آیا می‌دانستید رِفلکسولوژی می‌تواند باعث درمان کم کاری تیروئید شود؟
اما قبل از پرداختن به معرفی رژیم غذایی مناسب برای تیرویید بد نیست اشاره‌ای داشته باشیم به علائم کم‌کاری تیرویید:
علائم کم کاری تیروئید
1ـ تغییرات در دوران قاعدگی: یکی از اولین تغییرات در کسانی که کم کاری تیرویید را تجربه می‌کنند، طولانی شدن دوران قاعدگی و خونریزی سنگین است. در مقابل افرادی که پرکاری تیرویید دارند، به طور ناگهانی حجم و طول دوران قاعدگی‌شان کم میشود. به مدت چند ماه دوران قاعدگی‌تان را کنترل کنید و اگر احساس می‌کنید که تغییرات زیادی داشته‌اید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
2ـ عدم تمرکز: چه تیرویید کم کار باشد چه پرکار، تغییرات محسوسی روی ذهن شما خواهد گذاشت. افرادی که کم کاری تیرویید دارند، از بیحالی و ضعف عمومی و کم شدن ناگهانی حافظه و افسردگی نسبتاً شدید و همچنین عدم تمرکز کافی شکایت دارند. در مقابل پرکاری تیرویید باعث میشود که فرد مبتلا احساس بی‌قراری داشته باشد و نتواند برای زمان طولانی به چیزی توجه کند. اگر این حالات را جدیداً تجربه کرده‌اید، بهتر است یک آزمایش بدهید تا از سلامت کارکرد غده تیرویید مطمئن شوید.
3ـ درد عضلات: گرفتگی و درد عضلات می‌تواند یکی از نشانه‌های زودرس اختلال در عملکرد تیرویید باشد. اگر این روزها درد بدن دائمی دارید، شاید بهتر باشد به مشکلات تیروییدی شک کنید.
4ـ افزایش وزن بی دلیل: آیا شما کسی هستید که سبک زندگی سالمی دارید و همواره مراقب سلامتی‌تان هستید؟ سالم می‌خورید و ورزش می‌کنید، اما بی دلیل وزنتان اضافه میشود. شاید برایتان سؤال پیش آمده باشد که چه اشتباهی در سبک زندگی‌تان وجود دارد که شما با این همه توجه باز هم وزنتان افزوده میشود. پاسخ این است، کم کاری تیرویید. نگرانی و عصبانیت. پرکاری تیرویید باعث ایجاد طپش قلب، عرق کردن و احساس نگرانی و اضطراب دائمی میشود. اگر این احساس را بدون هیج دلیلی دارید با پزشک مشورت کنید.
5ـ افزایش کلسترول و بزرگ شدن شکم: کم کاری تیرویید باعث میشود سطح کلسترول خون بالا برود، همچنین شکم زنان به علت احتباس مایعات بزرگ میشود. بسیاری از زنان را وجود رعایت رژیم غذایی‌شان، باز هم از بزرگ شدن شکم شکایت دارند. اگر این علائم را دارید بهتر است حتماً یک آزمایش برای کنترل سلامت غده تیروییدتان بدهید و تحت نظر پزشک دارو مصرف کنید.
همچنین بخوانید:
- دلیل کم کاری تیروئید و راه درمان آن
- معرفی بهترین غذاها برای افزایش متابولیسم
- کم کاری تیروئید و بارداری
- 10 کاری که باعث کم کاری تیروئید شما میشه
مواد غذایی مناسب برای رژیم غذایی کم کاری تیروئید:
روغن نارگیل: یکی از مشکلاتی که بیماری کم کاری تیرویید دنبال دارد چاقی است. به همین دلیل روغن نارگیل یکی از روغن های سرشار از اسیدهای چرب مفید است که به خوبی سوخت و ساز سلولی را کنترل می‌کند. این روغن با افزایش انرژی مانع از خستگی میشود. همچنین روغن نارگیل، ضدباکتری، ضد میکروب و آنتی اکسیدانی است که التهابات بدن را از بین می‌برد.
پروبیوتیک‌ها: یک رژیم مناسب کم کاری غده تیرویید باید حاوی لبنیات پروبیوتیک باشد. کفیر و سایر فرآوردهای بیوتیکی کمک می‌کند تا باکتری‌های مفید دستگاه گوارش تقویت شود و باکتری‌های مضر از بین برود و متابولیسم‌تان بهتر شود.
جلبک یا خزه دریایی: یکی از بهترین مواد غذایی در رژیم غذایی کم‌کاری تیرویید جلبک است. این ماده غذایی سرشار از ید است و درست مثل قرص‌های تنظیم غده تیرویید عمل می‌کند.
گردو: مصرف گردو را به کسانی که پرکاری تیرویید دارند توصیه می‌کنیم. گردو به دلیل سطح پایین ید که در خود دارد می‌تواند افسردگی، مشکلات روحی روانی و خستگی مزمن را رفع کند. گردو را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید تا به راحتی از پیشرفت بیماری‌های مرتبط با تیرویید در امان باشید.
زنجبیل: زنجبیل یک ریشه بسیار قدرتمند و پرخاصتی است که خواص بسیاری دارد. یکی از خواص آن درمان مشکلات تیرویید است و البته در درمان زخم‌ها، جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ نیز مؤثر است. زنجبیل می‌تواند به طور کلی تمام التهابات درون بدن را کاهش دهد. این التهابات می‌تواند ناشی از غده تیرویید نیز باشد. مصرف زنجبیل همراه با زیتون در غذای روزانه کمک زیادی به بهبود التهابات خواهد کرد. می‌توانید زنجبیل را به صورت یک دمنوش روزانه مصرف کنید.
جوانه‌ها: جوانه‌هایی مانند ماش، شبدر و گندم حاوی امگا 3 هستند که نقش مهمی در تنظیم هورمون‌های بدن و عملکرد غده تیرویید دارند. چربی‌های مفید در انواع جوانه‌ها باعث می‌شوند تا قند خون تنظیم شود و اضافه وزن پیدا نکنید. از دانه‌هایی مثل شاهدانه و کتان هم می‌توانید استفاده کنید.
غذاهای حاوی فیبر: رژیم غذایی کم کاری تیرویید باید حاوی میزان زیادی فیبر باشد. چون افرادی که کم کاری تیرویید دارند با مشکلات گوارشی مثل یبوست مواجه می‌شوند که وجود فیبر مانع از وجود آن میشود. پس سبزیجات تازه مانند لوبیاف عدس و دانه‌های روغنی تا می‌توانید در رژیم غذایی‌تان استفاده کنید.
جینسنگ: این گیاه به افرادی که بیماری تیرویید غیرحاد دارند بسیار کمک می‌کند. خستگی یکی از علائم تیرویید کم کار است که توسط این گیاه کاملاً برطرف میشود. جینسنگ انرژی زیادی تولید می‌کند و سبب میشود خستگی ناشی از کم کاری تیرویید کمتر احساس شود. مصرف 200 میلی گرم از این گیاه در طی روز و یا به صورت 100 میلی گرم قبل از صبحانه یا 100 میلی گرم قبل از ناهار، بهترین حالت مصرف این گیاه است.
روغن زیتون: این روغن که از خواص شگفت انگیز زیتون پیروی می‌کند، سرشار از اسیدهای آمینه است که برای سلامتی تیرویید حیاتی است. روغن زیتون به بهبود علمکرد تیرویید بسیار کمک کرده و در درمان کم کاری تیرویید بسیار مؤثر است. این روغن همچنین ریزش مو، پوست‌های خشک و قاعدگی‌های دردناک را نیز درمان می‌کند. روغن زیتون را می‌توان در آشپزی هم مصرف کرد و روزانه هم همراه با سالاد استفاده نمود.
دانه کتان: امروزه دانه کتان به صورت روغن کتان درآمده و در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. دانه کتان مقدار زیادی اسید چرب امگا3 دارد که برای سلامت قلب و عروق کرونر و همچنین مغز بسیار مفید است. افرادی که از روغن کتان مصرف می‌کنند تیروییدشان در تولید هورمون‌ها دقیق‌تر عمل می‌کند. حتی اگر مشکل تیرویید ندارید، می‌توانید روزانه یک قاشق غذاخوری از این روغن را با معده خالی میل کنید تا سلامت بمانید.
شیرین بیان: شیرین بیان یک گیاه با قدمت بسیار زیاد است که در طب سنتی ایران نیز بسیار پرکاربرد بوده، این ماده غذایی در صنعت شیرین پزی بسیار پرکاربرد است. سطح ترشحات غده تیرویید با کمک شیرین بیان متعادل میشود. شیرین بیان می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را متوقف کند. از جمله سرطان تیرویید.
اما مواد غذایی که باید در زمان کم کاری تیرویید از آنها پرهیز کنید:
اگر کم کاری تیروئید داریم از چه غذاهایی باید پرهیز کنیم؟
سویا و فرآورده‌هایش: عموماً نظر بر این است که پروتین سویا برای افرادی که به مشکلات تیرویید دچار هستند بد هست، بالاخص اگر در حال مصرف دارو نیز هستند. در واقع سویا با جذب هورمون تیرویید تداخل دارد و به این ترتیب موجب بی اثر شدن داروها میشود. البته مطالعات صورت گرفته در این باب به نتایج متناقضی رسیدند اما بهتر است که مصرف سویا را تعدیل کنید. یعنی اگر مصرف سویا یا فرآورده‌هایش را قطع نمی‌کنید، لااقل مصرف آن را کاهش دهید. با این حال اگر کمبود ید داریم و احتمال می‌رود که به کم کاری تیرویید مبتلا هستید بهتر است کاملاً از مصرف سویا و فرآورده‌هایش دوری کنید، چرا که خطر ابتلا به کم کاری تیرویید را افزایش می‌دهد.
شیر و فرآورده‌هایش: سرشار از کلسیوم هستند و می‌توانند مانع از جذب هورمون تیرویید شوند. افزون بر این محصولات لبنی مانند کره و پنیر از چربی ترانس برخورداند و مانع بهبهودی تیرویید می‌شوند. علاوه بر محصولات لبنی بهتر است از مکمل کلسیوم نیز اجتناب کنید.
سبزیجات چلیپایی: همچون بروکلی، گل کلم، شلغم، کلم، اسفناج، سویا و لوبیا می‌توانند مانع فعالیت غده تیرویید شوند. لذا اگر به کم کاری تیرویید مبتلا هستید از مصرف این سبزیجات دوری کنید، چرا که ممکن است اوضاع را بدتر کرده و حتی موجب گواتر شود. وضعیتی که غده تیرویید بزرگ شده و موجب اختلال میشود. با این حال اگر به هر دلیلی قادر به قطع مصرف آنها نیستید، به هنگام مصرفشان مطمئن شوید که کاملاً پخته هستند. همچنین به هیج وجه بیش از یک بار در روز آنها را مصرف نکنید.
آب لوله‌کشی: متأسفانه آب آشامیدنی لوله‌کشی حاولی فلوراید و کلراید هست که مانع از جذب ید در بدن میشود. اگر از آب معدنی استفاده می‌کنید ترکیبات آن را با دقت که بر روی بطری نوشته شده است بخوانید.
پرهیز از گلوتن: گندم و آرد گندم و فرآورده‌های آن حاوی ماده آلرژی زا به نام گلوتن هستند. این ماده باعث بهم خوردن تعادل هورمونی و همچنین انواع التهابات و حساسیت میشود. از انواع غلات حاوی گلوتن مثل گندم، جو و چاودار پرهیز کنید. همیشه برچسب‌های روی مواد غذایی که از آرد تهیه شده است را با دقت بخوانید تا در صورتیکه مجبور به استفاده از فرآورده‌های گندم هستید از نوع بدون گلوتن آن استفاده کنید.
شکر: شکر در رژیم غذایی کم کاری تیرویید ممنوع است. شکر سفید تسویه شده به دلیل به هم زدن تعادل هورمون‌ها عامل بروز بسیاری از بیماری‌هاست. به همین دلیل تا می‌توانید برای داشتن تناسب اندام، دستگاه گوارش سالم و تعادل هورمون‌ها، از شکر و فرآورده‌های آن استفاده نکنید.
آرد سفید: این آرد که سبوس آن تا 27 درصد گرفته میشود تا رنگ آن سفید شود، کربوهیدرات زیادی دارند و غذاهای تهیه شده با آن، غذاهای سالمی نخواهند بود. نان، پاستا یا ماکارانی، یا نان‌های حجیم و صنعتی که با آرد سفید تهیه شده‌اند را به هیچ وجه استفاده نکنید.
غذاهای سرخ شده و پرچرب: چربیها نه تنها مانع از ترشح هورمون‌های تیروییدی می‌شوند، بلکه مانع از جذب این هورمون‌ها از داروهای جایگزین نیز می‌شوند. افرادی که دچار کم کاری تیرویید هستند، باید غذاهای سرخ کردنی و چرب مانند کره و سس مایونز را به کلی از برنامه غذایی خود حذف کنند.
قهوه: قهوه هم در رژیم غذایی کم کاری تیرویید ممنوع است. افرادی که کم کاری تیرویید دارند باید مصرف کافئین را به حداقل برسانند. کافئین موجود در قهوه بر روی غدد فوق کلیوی تأثیر گذاشته و موجب ایجاد خستگی و دیگر علائم ناشی از کم کار تیرویید میشود. همچنین مصرف همزمان داروهای جایگزین هورمون تیرویید با قهوه موجب بی‌اثر شدن این داروها میشود. حداقل یک ساعت پس از مصرف قرص تیرویید قهوه مصرف نکنید و رفته رفته میزان قهوه مصرفی‌تان در طول روز به حداقل و یا حتی صفر برسانید.
در مجموع با یک برنامه غذایی درست و استفاده به موقع از قرصی که پزشک تجویز کرده، می‌توانید این اختلال را مدیریت کرده و سلامتی را به بدنتان بازگردانید. هر چند بعد از درمان هم توصیه می‌کنیم باز هم از غذاهای گروه اول بیشتر استفاده کنید. یادتان باشد هر شش ماه یک بار باید با انجام آزمایش خون، عملکرد هورمون تیرویید را زیر نظر پزشک بررسی کنید. امیدواریم مطالب گفته شده مورد توجه شما قرار گرفته باشد.