علت شکل غیر طبیعی اسپرم چیست؟
آیا میدانید علت شکل غیر طبیعی اسپرم چیست؟
بد شکل بودن اسپرم ها، یکی از بیماری هایی است که می تواند فرایند بارداری را طولانی تر نماید. نام علمی این بیماری مورفولوژی می باشد. در ادامه از این بیماری و روش های درمانی آن بیش تر می خوانیم.
همچنین شما می توانید برای درمان زود انزالی به صفحه مورد نظر مراجعه کنید.
مورفولوژی چیست؟
ریخت‌شناسیmorphology اسپرم، یعنی بزرگی و شکل اسپرم یکی از موضوعاتی است که در آنالیز منیsemen analysis برای ناباروری مردانه مورد بررسی قرارمی‌گیرد. نتایج ریخت‌شناسی اسپرم sperm به‌صورت درصد اسپرمی که زیر میکروسکوپ دارای ریخت طبیعی است گزارش می‌شود.
اسپرم طبیعی دارای سری بیضی شکل بادمی بلند است. سر و دم اسپرم غیرطبیعی دارای نواقصی است مثل بزرگ‌بودن یا بد شکل بودن، سریا دم دوتایی یا فنری شکل. این نقایص برقدرت رسیدن و نفوذ اسپرم در تخمک تأثیر می‌گذارند. در تمامی نمونه ها حدودا 4 درصد اسپرم بد شکل وجود دارد که می تواند طبیعی باشد.
بررسی شکل مناسب اسپرم، تنها یک قسمت آزمایش باروری است و به‌خودی خود عامل تعیین باروری نیست. سایر عواملی که در آنالیز اسپرم بررسی می‌شوند عبارتند از:
•حجم مایع منی
• تعداد تام اسپرم
• غلظت اسپرم
• شادابی اسپرم
• تحرک اسپرم
روش درمان اسپرم غیر طبیعی چگونه است؟
درمان این مشکل بدین صورت است که ابتدا از رویکرد انتظار کشیدن و مشاهده کردن استفاده می شود. معمولاً بعد‌از 4تا6 هفته یک آنالیز دیگر مایع منی انجام می‌شود تا مشخص‌شود آیا کیفیت منی به خودی خود بهبود یافته است. درصورتی که باز هم ناهنجاری موجود باشد، برای جستجوی مشکل زمینه‌ساز انجام آزمایش‌هایی ضروری است.
حتی با وجود غیرطبیعی بودن ریخت اسپرم، مشکلات تحرک یا پایین بودن تعداد اسپرم، لازم است به یاد داشت که غیرطبیعی بودن آنالیز مایع منی، نشانه‌ی ناباروری نیست. بسیاری از مردانی که ارزش و مقدار اسپرم‌شان در آزمایش پایین است بازهم می‌توانند پدر شوند. منتهی پدر شدن ممکن‌است یک سال یا بیشتر طول بکشد. در صورتی که زن و شوهر نتوانند از طریق طبیعی و معمول بچه‌دار شوند، می‌توانند از راه لقاح آزمایشگاهی بچه‌دار گردند.
نمونه ای از تجربه بیماران
من مدت یکسال پیش عمل واریکوسل یکطرفه سمت چپ انجام دادم، پارامترهای آزمایش منی ام همه نرمال شدن، به غیر از morphology که تو جواب آزمایش صفره،29 سالمه، به نظر شما راهی برای بهبود شکل اسپرم وجود داره یا باید به فکر روش های کمک باروری باشیم؟ با تشکر
پاسخ:
ابتدا سه ماه دارو استفاده کنید و اگر پس از سه ماه بهبودی حاصل نشد، بایست از روشهای کمک باروری کمک گرفت.
نشانه های سلامت اسپرم چیست؟
سالم بودن اسپرم در همه حال یکسان نیست. باید دانست که عوامل شیوه زندگی بر اسپرم تاثیر می گذارند و باید راه های بهبود بخشیدن توان باروری را دانست.
عوامل تعیین کننده سلامت اسپرم کدام هستند؟
سلامت اسپرم به چندین عامل بستگی دارد ، از جمله:
کمیت: اگر بیش از 39 میلیون اسپرم در مایع انزال شده وجود داشته باشد، به معنی وجود قدرت باروری در مرد است.
کیفیت. در صورتی که بیش از 4٪ اسپرمها دارای شکل و ساختمان طبیعی باشند، به احتمال قوی قدرت باروری وجود خواهد داشت . اسپرم هایی که دارای سر بزرگ، کوچک، باریک یا خمیده یا دم حلقه حلقه، فرفری یا مضاعف هستند از احتمال توان کمتر باروری تخمک برخوردارند.
تحرک. اسپرم ها باید توانایی رساندن خود به تخمک را داشته باشند. در صورتی که بیش از 40% اسپرم ها دارای حرکت باشند، توان باروری وجود خواهد داشت.
چگونه می توان اسپرم های سالم تولید کرد؟
تغذیه مناسب و رسیدن مقدار کافی از انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین های c وe برای تولید اسپرم های سالم ضروری است.
مصرف میوه و سبزی. این مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان هستند و به بهبود بخشیدن سلامت اسپرم کمک می کنند.
کاهش استرس. استرس منشا بیماری های بسیاری است که یک مورد از آن ها مورفولوژی می باشد.
انجام متناسب فعالیت جسمی. داشتن فعالیت جسمی برای سلامت تولید مثل و به طور کلی سلامت خوب است. اما در صورتی که تا حد بروز خستگی ورزش انجام شود ممکن است به طور موقت میزان هورمون ها تغییر کرده و از کیفیت اسپرم کاسته شود.
وزن متناسب. لازم است بدانید اضافه وزن و وجود چربی های اضافی در بدن نیز یکی از موارد ی است که بر تولید اسپرم های غیر طبیعی تاثیر خواهد گذاشت. پس اگر اضافه وزن دارید، برای سلامتی و رسیدن به اندامی زیباتر، اقدام نمایید.
چه عواملی بر کیفیت اسپرم ها، تاثیر منفی می گذارند؟
اسپرم از عوامل محیطی نیز تاثیر پذیر است و باید از عوامل زیر دوری کنیم.
سیگار: در صورت سیگار کشیدن ، باید به کمک پزشک سیگار را ترک کرد. استفاده از سیگار سبب بد شکلی و آهسته شدن حرکات اسپرم خواهد شد. افزون بر این سیگار کشیدن بر DNA اسپرم تاثیر گذاشته و احتمالاً سبب اختلال در رشد و نمو کودک و افزایش احتمال بروز سرطان خواهد شد. جویدن توتون نیز سبب کاهش تعداد اسپرم می شود.
الکل: الکل از کیفیت و کمیت اسپرم خواهد کاست.
داروهای غیر قانونی: ماری جوانا یکی از مواردی است که سبب کاهش تحرک اسپرم و افزایش تعداد اسپرم های غیر طبیعی می شود. کوکائین و مواد خانواده تریاک نیز در سؤ کار مغوطی نقش دارند.
عدم استفاده از وان حمام: بیش از 30 دقیقه ماندن در آب 40 درجه یا بالاتر سبب کاهش تعداد اسپرم می شود. از وان آب گرم و حمام بخار باید پرهیز کرد. استفاده از سونا نیز دارای اثر مشابه است.
محدود کردن زمان دوچرخه سواری: نشستن بیش از 30 دقیقه روی زین دوچرخه در هر بار به ویژه اگر از شلوار مخصوص دوچرخه سواری هم استفاده شود سبب بالا رفتن دمای کیسه بیضه شده و بر تولید اسپرم تاثیر می گذارد. در صورت انجام دوچرخه سواری ، آن زین دوچرخه ای را انتخاب کنید که نه زیاد سفت باشد و نه زیاد باریک و باید صندلی طوری باشد که وزن بدن روی استخوان های نشیمن وارد آید. ضمن دوچرخه سواری باید به خود کمی استراحت داد.
ماندن در خنکا: افزایش دمای کیسه بیضه برای تولید اسپرم مضر است. محیط گرم کار، لباس های زیر تنگ، طولانی بودن زمان نشستن و قرار دادن لپ تاپ های کامپیوتر روی ران ها سبب افزایش دمای کیسه بیضه خواهد شد. وجود تب نیز بر تولید و کیفیت اسپرم تاثیر می گذارد.
پرهیز از مواد لزج کننده: استفاده از مواد روان (لزج) کننده، لوسیون ها و حتی بزاق سبب اختلال در تحرک اسپرم می شود. به جای این مواد می توان از روغن سبزی، کلزا یا بادام زمینی استفاده کرد.
پرهیز از بعضی داروها: استروئیدهای آنابولیک، آنتی بیوتیک ها و بعضی داروهای مورد استفاده برای کنترل بیماری های مزمن مانند فشار خون بالا یا بیماری التهابی روده سبب کاهش توان باروری می شود. افزون بر این، داروهای شیمی درمانی و پرتو درمانی برای سرطان سبب ناباروری دائمی می گردد. در صورت وجود برنامه برای درمان سرطان ، باید پیش از آن اقدام به تهیه اسپرم و انجماد آن کرد.
احتیاط در مورد توکسین ها. مواد موجود در خانه و محل کار مانند فلزات سنگین صنعتی، حشره کش ها و مواد شیمیایی موجود در حلال ها، بر کمیت و کیفیت اسپرم تاثیر خواهد گذاشت. برای کاهش جذب توکسین ها باید از لباس های محافظ ،تهویه مناسب و ماسک های صورت استفاده کرد.
تاثیر پیری بر سلامت اسپرم چقدر است؟
همان طور که خانم ها با افزایش سن قدرت باروری خود را از دست می دهند، مردان نیز با کاهش تحرک اسپرم و توان باروری طبیعی، مواجه خواهند شد.نتایج بعضی پژوهش های انجام شده حاکی از آن است که خانم های باردار شده توسط مردان سالمند بیشتر در معرض سقط جنین قرار می گیرند و کودکان مردان سالمند نیز اندکی بیشتر دچار بعضی نقایص زایمانی ، اوتیسم و اختلال شناختی می گردند.
چه زمانی برای مراجعه به پزشک مناسب است؟
پذیرش استفاده از شیوه زندگی سالم برای بهبود بخشیدن توان باروری و پرهیز از مسایلی که به این توان صدمه می زنند، بخت باردار شدن را افزایش می دهد. اما اگر پس از یک سال نزدیکی بی حفاظ، بارداری به وقوع بپیوندد،در مورد آنالیز منی، باید از پزشک کمک خواست . متخصص امور باروری و نازایی نیز می تواند علت مشکل موجود را شناخته و برای کمک به زن و شوهر در جهت پدر و مادر شدن اقدام کند.